Cháy múi sầu riêng là hiện tượng rất được bà con trồng sầu riêng quan tâm. Bởi nó ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế và chất lượng trái. Bài viết này hãy cùng Công ty Công Nghệ Cao Âu Mỹ tìm hiểu chi tiết về hiện tượng trên.

Cháy múi sầu riêng

Cháy múi sầu riêng là gì?

Cháy múi sầu riêng là một hiện tượng sinh lý bất thường, khiến phần thịt múi bị khô, sượng, có màu trắng đục hoặc chuyển sang màu nâu sẫm, kèm theo vị nhạt, không còn độ béo và hương thơm đặc trưng. Hiện tượng này thường xảy ra khi trái đang trong giai đoạn phát triển và tích lũy đường.

Dấu hiệu sầu riêng bị cháy múi

Bạn có thể nhận biết sầu riêng bị cháy múi qua những dấu hiệu sau:

Khi trái còn trên cây: Vỏ trái có thể bị sần sùi, không căng tròn, màu vỏ xanh nhạt hoặc chuyển sang màu vàng nhạt bất thường so với trái bình thường. Cuống trái có thể bị khô héo sớm.
Khi bổ trái: Múi sầu riêng bị sượng, bết lại, không có độ mềm dẻo. Màu sắc của múi bị nhạt hơn, không vàng óng mà có màu trắng đục hoặc thậm chí là cháy sém, có đường vân nâu. Khi ăn sẽ thấy múi khô, không có vị ngọt béo, đôi khi còn có vị chát nhẹ.

Giống	Dấu hiệu cháy múi	Mức độ ảnh hưởng
Monthong	Cơm cứng, mất màu vàng tự nhiên, phần đỉnh múi khô cháy	Cao, dễ xảy ra do nhạy cảm với thiếu dinh dưỡng và thời tiết
Ri 6	Múi chuyển nâu, thối đen, cơm khô lép	Trung bình đến cao, thường do thiếu Bo và mất cân bằng khoáng
Sữa Hạt Lép	Cơm nhão, mềm, kèm cháy nhẹ ở đỉnh	Trung bình, ảnh hưởng chủ yếu từ tưới nước bất ổn
Khổ Qua Xanh	Cơm mềm, thối nâu, mất độ giòn	Thấp hơn, nhưng tăng nếu bón phân sai

Các giống như Monthong và Ri6 nhạy cảm hơn do đặc điểm sinh lý, dẫn đến mức độ ảnh hưởng cao hơn nếu không kiểm soát tốt. Ví dụ, ở Monthong, cháy múi thường bắt đầu từ phần đỉnh do cạnh tranh dinh dưỡng.

Nguyên nhân sầu riêng cháy múi

Hiện tượng cháy múi là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng, từ điều kiện môi trường đến chế độ chăm sóc. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Mất cân bằng sinh lý

Cây sầu riêng cần được cân bằng về sinh lý để đảm bảo sự phát triển ổn định. Khi cây bị stress, nó sẽ ưu tiên cung cấp dinh dưỡng cho các bộ phận quan trọng hơn như lá, cành, thay vì tập trung vào nuôi trái, dẫn đến múi bị thiếu hụt dinh dưỡng và "cháy". Các yếu tố gây stress bao gồm:

Stress nhiệt: Nắng nóng kéo dài khiến cây thoát hơi nước mạnh, làm quá trình quang hợp và vận chuyển dinh dưỡng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Stress nước: Tưới nước không đều, đặc biệt là tưới quá nhiều hoặc quá ít trong giai đoạn phát triển trái non, làm rễ bị tổn thương và không hấp thu được dưỡng chất.

Cháy múi sầu riêng

Thiếu hụt vi lượng và khoáng chất

Các nguyên tố vi lượng và khoáng chất đóng vai trò then chốt trong quá trình hình thành chất lượng múi. Khi cây bị thiếu hụt, múi sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp:

Thiếu Kali (K): Kali giúp trái chín đều, tăng độ ngọt. Thiếu Kali sẽ khiến múi bị sượng, kém chất lượng.
Thiếu Canxi (Ca): Canxi giúp xây dựng thành tế bào múi. Thiếu Canxi làm múi bị bở, sượng.
Thiếu Bo (B): Bo là nguyên tố vi lượng cực kỳ quan trọng, giúp vận chuyển đường và các chất dinh dưỡng từ lá xuống trái. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây cháy múi. Thiếu Bo, trái sẽ không nhận đủ dinh dưỡng, dẫn đến hiện tượng cháy múi, sượng.

Điều kiện thời tiết và môi trường

Thời tiết cực đoan là một trong những nguyên nhân khó kiểm soát nhất:

Nắng nóng gay gắt kéo dài: Làm cây bị khô hạn, mất nước, dẫn đến stress và múi bị sượng.
Mưa đột ngột sau đợt hạn: Khi cây khô hạn lâu ngày gặp mưa lớn đột ngột, cây sẽ hút nước ồ ạt, làm loãng các chất dinh dưỡng, gây "sốc" và cháy múi.

Tác động của việc bón phân không đúng cách

Bón phân quá nhiều hoặc không cân đối, đặc biệt là giai đoạn nuôi trái, có thể làm thay đổi độ pH đất và gây mất cân bằng dinh dưỡng. Bón thừa đạm (N) sẽ khiến cây phát triển lá mạnh mà bỏ bê nuôi trái, bón thiếu Kali và Canxi sẽ làm múi bị sượng, cháy.

Phân biệt với sượng cơm, sượng nước

Tuy nhiên, nhiều bà con dễ nhầm lẫn cháy múi với sượng cơm hay các hiện tượng khác. Dưới đây là bảng phân biệt:

Hiện tượng	Biểu hiện	Mức độ ảnh hưởng	Thời điểm thường gặp
Cháy múi	Múi bị khô, xơ cứng, thâm đen	Nặng, múi hỏng hoàn toàn	Từ 60–100 ngày sau đậu trái
Sượng cơm	Cơm nhão, không dẻo, vị nhạt	Vừa, ăn kém ngon	Thời kỳ nuôi cơm
Cháy hột	Hột bị teo, lép	Nhẹ, đôi khi không ảnh hưởng múi	Khi trái gần già
Nhão trái	Cơm nhão toàn bộ	Rất nặng	Gần ngày thu hoạch

Điểm khác biệt quan trọng: cháy múi làm múi hỏng hoàn toàn, không thể bán thương phẩm, trong khi sượng cơm vẫn có thể tiêu thụ ở mức giá thấp hơn.

5 biện pháp khắc phục cháy múi

Để giải quyết triệt để vấn đề cháy múi, cần áp dụng các biện pháp từ gốc rễ, kết hợp cả phòng ngừa và chữa trị.

Cháy múi sầu riêng

Kỹ thuật tưới nước và giữ ẩm đất hợp lý

Tưới đều đặn: Cung cấp đủ nước cho cây, đặc biệt vào giai đoạn trái non và những ngày nắng nóng.
Giữ ẩm gốc: Sử dụng rơm rạ, cỏ khô hoặc vật liệu hữu cơ để che phủ gốc, giúp đất giữ ẩm tốt hơn và hạn chế việc tưới nước quá nhiều.
Cân bằng lượng nước: Không tưới quá đẫm vào một lần mà chia thành nhiều lần tưới trong ngày, đặc biệt vào mùa khô.

Chế độ dinh dưỡng khoa học và cân bằng

Bón phân cân đối: Tập trung bón đủ phân N-P-K và đặc biệt là phân vi lượng.
Bổ sung vi lượng: Tăng cường bón các loại phân bón lá có chứa Bo và Canxi vào giai đoạn trước khi ra hoa và khi trái non đang phát triển.
Sử dụng phân hữu cơ: Phân hữu cơ giúp cải tạo đất, tăng khả năng giữ nước và hấp thụ dinh dưỡng của cây.

Quản lý mật độ trái và tỉa cành tạo tán

Tỉa trái: Sau khi sầu riêng đậu trái, cần tỉa bớt những trái non yếu, dị tật để cây tập trung dinh dưỡng nuôi các trái còn lại. Mật độ trái hợp lý giúp mỗi trái đều nhận đủ dưỡng chất.
Tỉa cành: Cắt tỉa cành già, cành sâu bệnh để tạo tán cây thông thoáng, giúp ánh nắng và không khí lưu thông tốt, giảm stress cho cây.

Sử dụng các chế phẩm sinh học hỗ trợ

Các loại chế phẩm sinh học, thuốc dưỡng trái có chứa các axit amin, vitamin, và vi lượng thiết yếu có thể giúp tăng cường sức đề kháng cho cây, hỗ trợ quá trình quang hợp và vận chuyển dinh dưỡng đến trái một cách hiệu quả.

Giải pháp "chữa cháy" tức thời khi sầu riêng bắt đầu cháy múi

Khi phát hiện sầu riêng có dấu hiệu cháy múi, bạn có thể can thiệp nhanh bằng cách phun các loại phân bón lá chứa hàm lượng Bo và Kali cao để bổ sung kịp thời.

Kiểm soát đọt

Hạn chế đi đọt trong giai đoạn nuôi trái bằng cách điều chỉnh lượng nước tưới và bón phân hợp lý, hạn chế bón thừa phân đạm (N).

Kết luận

Cháy múi sầu riêng là hiện tượng rất nan giải đối với bà con trồng sầu riêng. Để hạn chế tối đa tình trạng cháy múi, bà con nên có những biện pháp phòng ngừa và theo dõi tình trạng của trái để có những biện pháp kịp thời. Công ty Công Nghệ Cao Âu Mỹ chuyên cung cấp các sản phẩm hữu cơ vi sinh lên men sữa, mọi thắc mắc bà con có thể liên hệ ngay đến công ty để được hỗ trợ tư vấn và giải đáp các thắc mắc.