Phân tích hàm lượng Coban (Co) trong phân bón

Nội dung chính
1. [TOC]
2. Tác dụng của Coban đối với đất và cây trồng
3. Đối với cây trồng:
4. Đối với đất:
5. Biểu hiện cây trồng khi thiếu hoặc thừa Coban
5.1. Biểu hiện của cây trồng khi thiếu Coban (Co)
5.2. Biểu hiện của cây trồng khi thừa Coban (Co)
6. Các dạng hoạt chất, nguyên liệu chứa Coban trên thị trường
6.1. Nguyên liệu phổ biến:
7. Sản phẩm có chứa Coban trên thị trường Việt Nam:

Tác dụng của Coban đối với đất và cây trồng

Đối với cây trồng:

- Thúc đẩy tăng trưởng và phát triển:
Coban giúp tăng cường sự hấp thụ và sử dụng các chất dinh dưỡng khác, từ đó thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, đặc biệt là ở giai đoạn cây còn non, theo trang web Hans-chem.
- Tăng cường khả năng chịu hạn và chịu mặn:
Coban có thể giúp cây tăng cường khả năng chống chịu với các yếu tố bất lợi như hạn hán và độ mặn của đất, theo trang web Hans-chem.
- Cải thiện chất lượng sản phẩm:
Bổ sung coban có thể giúp tăng năng suất và cải thiện chất lượng của cây trồng, đặc biệt là đối với các loại cây họ đậu.
- Hỗ trợ tổng hợp vitamin B12:
Coban là một thành phần không thể thiếu của vitamin B12, một loại vitamin quan trọng đối với sức khỏe con người và động vật. Cây trồng hấp thụ coban và có thể tích lũy trong các bộ phận của cây, như lá, thân, củ, quả.

Đối với đất:

- Cải thiện khả năng cố định đạm:
Coban đóng vai trò quan trọng trong quá trình cố định đạm của vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ đậu. Nó giúp tăng cường hoạt động của enzyme nitrogenase, từ đó làm tăng hiệu quả cố định đạm khí quyển thành dạng mà cây có thể hấp thụ được, theo trang web Hans-chem.
- Tăng cường hoạt động của vi sinh vật có lợi:
Coban có thể ảnh hưởng đến sự đa dạng và hoạt động của quần thể vi sinh vật trong đất, bao gồm cả những loài có lợi cho cây trồng.
- Hỗ trợ quá trình phân giải chất hữu cơ:
Coban có thể tham gia vào các quá trình phân giải chất hữu cơ trong đất, giúp giải phóng các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.

Biểu hiện cây trồng khi thiếu hoặc thừa Coban

Biểu hiện của cây trồng khi thiếu Coban (Co)

Thiếu coban ở cây trồng thường biểu hiện qua sự chậm phát triển, cây còi cọc, lá có màu xanh nhạt và có thể xuất hiện các đốm vàng hoặc hoại tử ở mép lá, đặc biệt là ở các lá già. Ngoài ra, cây có thể bị ảnh hưởng đến khả năng ra hoa và đậu quả, dẫn đến năng suất thấp.

Chi tiết về biểu hiện thiếu coban:

- Cây chậm phát triển, còi cọc:
Cây thiếu coban thường có kích thước nhỏ hơn so với cây bình thường, sinh trưởng chậm và yếu ớt.
- Lá có màu xanh nhạt:
Lá có thể chuyển sang màu xanh lục nhạt đồng nhất, hoặc có thể có các đốm vàng, hoại tử ở mép lá, đặc biệt là ở các lá già.
- Ảnh hưởng đến hoa và quả:
Thiếu coban có thể làm giảm số lượng hoa, quả, hoặc làm cho quả nhỏ, kém chất lượng, thậm chí có thể bị rụng sớm.
- Cây dễ bị nhiễm bệnh:
Cây thiếu coban thường yếu ớt, sức đề kháng kém, dễ bị tấn công bởi sâu bệnh, gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm.

Nguyên nhân:

- Đất nghèo dinh dưỡng:
Đất thiếu coban hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ coban của cây trồng có thể gây ra tình trạng này.
- pH đất không phù hợp:
pH đất quá cao hoặc quá thấp có thể làm giảm khả năng hấp thụ coban của cây.
- Thiếu các chất dinh dưỡng khác:
Sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng khác như nitơ, kali, mangan,... cũng có thể làm tăng nguy cơ thiếu coban ở cây trồng.

Biểu hiện của cây trồng khi thừa Coban (Co)

Khi cây trồng bị thừa Coban (Co), mặc dù hiếm gặp vì cây chỉ cần một lượng rất nhỏ nguyên tố vi lượng này, nhưng nếu Coban tích lũy quá nhiều trong môi trường đất (do sử dụng phân bón vi lượng không đúng cách hoặc từ ô nhiễm công nghiệp), cây có thể gặp tình trạng nhiễm độc Coban. Một số biểu hiện phổ biến của tình trạng này bao gồm:

Chi tiết về biểu hiện thừa coban:

Lá bị vàng bất thường (chlorosis):

Vàng lá bắt đầu từ các lá già hoặc lan đều trên cây.
Vàng có thể đi kèm với hiện tượng hoại tử mô lá.

Suy giảm sinh trưởng:

Rễ phát triển kém, cây còi cọc, tăng trưởng chậm.
Lá nhỏ, mỏng, cây có dấu hiệu bị “lùn”.

Cháy mép lá: Mép lá khô và cháy, thường bắt đầu từ lá già.
Rối loạn trao đổi chất vi lượng khác: Coban dư thừa có thể cản trở hấp thu sắt (Fe), đồng (Cu), mangan (Mn),... gây ra các triệu chứng thiếu hụt tương ứng, nhất là thiếu sắt (vàng lá dạng lưới).
Thay đổi màu sắc bất thường ở thân non và lá: Có thể xuất hiện màu xanh xám hoặc xanh đậm bất thường.

Bón phân vi lượng có chứa Co quá liều.
Tích tụ Co từ nước tưới, đất ô nhiễm kim loại nặng (khu vực gần nhà máy công nghiệp).
Sử dụng phân chuồng, bùn thải công nghiệp có hàm lượng Co cao.

Các dạng hoạt chất, nguyên liệu chứa Coban trên thị trường

Nguyên liệu phổ biến:

Cobalt sulfate (CoSO₄·7H₂O): dạng muối sulfat, màu đỏ hồng, tan tốt trong nước, thường dùng để phối trộn phân bón.
Cobalt nitrate (Co(NO₃)₂): ít phổ biến hơn, dễ bị phân hủy khi bảo quản lâu.
Cobalt chloride (CoCl₂): dạng tan nhanh, có màu đỏ tím.
Cobalt carbonate (CoCO₃): dạng bền, tan chậm, ít dùng trong phân bón do khó hòa tan.

Dạng Chelate:

Cobalt-EDTA (Co-EDTA) hoặc Cobalt-EDDHMA: tan tốt, ổn định trong môi trường có pH từ 4–8, ít bị cố định bởi đất.
Dạng Chelate được dùng nhiều trong các sản phẩm phân bón lá cao cấp hoặc dung dịch thủy canh.

Dạng sinh học (hữu cơ) – Vitamin B12:

Vitamin B12 (Cyanocobalamin) là một dạng Coban hữu cơ (chứa nhân Co ở trung tâm), đặc biệt quan trọng đối với hoạt động sinh hóa của cây trồng và vi sinh vật cố định đạm.
Trong nông nghiệp hiện đại, Vitamin B12 dạng bột hoặc nước (1% hoặc 0,1%) được sử dụng như một chất bổ sung vi sinh, giúp tăng tỷ lệ nảy mầm, hỗ trợ cây con vượt stress, và tăng sức sống mô thực vật.
Có thể pha đơn hoặc phối hợp cùng Vitamin B1, B6, DA-6, Cytokinin, Amino Acid trong các công thức kích rễ – dưỡng cây – hồi phục sau ngộ độc.

Sản phẩm có chứa Coban trên thị trường Việt Nam:

Các loại phân vi lượng COMBI hoặc Chelate hỗn hợp có bổ sung Co dưới dạng muối hoặc chelate, với hàm lượng từ 0,01%–0,05%.
Một số dung dịch dưỡng rễ, dưỡng mô tế bào, kích hồi cây yếu có bổ sung Vitamin B12 từ 0,1–1% (thường phối hợp trong gói combo dưỡng cây).
Dạng phối trộn sẵn trong dung dịch vi lượng tổng hợp, dùng trong sản xuất rau sạch, thủy canh hoặc phun dưỡng mô hoa kiểng, cây ăn trái.

Lưu ý: Việc bổ sung Co nên tiến hành theo tư vấn kỹ thuật, không tự ý pha trộn quá liều vì cây chỉ cần lượng rất nhỏ (thường < 0,5g Co/ha/lần bón).